ZABIEGI BIOPSJI
W przypadku chorób nowotworowych bardzo ważną rolę odgrywa czas. Istotna jest szybka i precyzyjna diagnostyka, by móc natychmiastowo wdrożyć odpowiednie leczenie. Do badań diagnostycznych należy między innymi biopsja, która pozwala pobrać materiał do dalszego badania cytologicznego lub histopatologicznego. Pobranie materiału biologicznego dokonuje się z przypuszczalnie zmienionych chorobowo tkanek. Ze względu na rodzaj uzyskanego materiału oraz metody pobrania wyróżnia się kilka typów biopsji. W naszym Centrum w poradni onkologicznej dostępne są:
Biopsja cienkoigłowa czyli tak zwana biopsja aspiracyjna (BAC) jest mało inwazyjnym badaniem diagnostycznym. Polega na pobraniu próbki komórek za pomocą cienkiej igły, którą wprowadza się do tkanki. Istotne jest to, że dokonuje się aspiracji zawiesiny komórek wraz z płynem międzykomórkowym zatem pobrane zostają tylko komórki, a nie wycinki tkanek. Taki materiał podlega badaniu cytologicznemu, gdzie patomorfolog ocenia ich wygląd. Taką biopsję wykonuje się bez znieczulenia, ponieważ igła jest na tyle cienka, że badanie jest proste, szybkie i nie występują po nim powikłania. Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa celowana (BACC) to biopsja aspiracyjna cienkoigłowa wykonywana pod kontrolą ultrasonograficzną. Jest to najczęściej stosowna metoda gdyż pozwala precyzyjnie pobrać materiał zwłaszcza w przypadku małych zmian. Biopsję cienkoigłową stosuję się na przykład przy biopsji tarczycy i biopsji piersi.
Biopsja gruboigłowa polega na wprowadzeniu grubej igły do tkanki i pobraniu wycinka w celu uzyskania kawałka tkanki lub narządu. Pobrany materiał zostaje wysłany do badania histopatologicznego, które wykluczy lub potwierdzi chorobę nowotworową i określi jej stopień zaawansowania. Biopsja gruboigłowa jest wykonywana w przypadku zdiagnozowania guza z podejrzeniem zmian nowotworowych o złośliwym charakterze. Dotyczy to zmian guza piersi, tarczycy, wątroby, zmian podskórnych a także nowotworu węzłów chłonnych. Zazwyczaj badanie wykonuje się w znieczuleniu miejscowym pod kontrolą USG. Po zabiegu może wystąpić obrzęk lub krwawienie w miejscu nacięcia skóry.
Biopsja chirurgiczna otwarta stosowana jest w celu wycięcia całej podejrzanej zmiany, bądź guzka wraz z marginesem zdrowiej tkanki. Lekarz nacina skórę w celu uzyskania dostępu do podejrzanego obszaru komórek, następnie wypreparowuje zmianę i dokonuje jej wycięcia. Biopsja chirurgiczna to najbardziej inwazyjna metoda, lecz bardzo skuteczna. Metoda ta jest najbardziej czuła, ale wiąże się z największą ingerencją i powikłaniami. Po zabiegu może czasem wystąpić krwiak w miejscu operacji lub zakażenie rany.
Chirurgiczna procedura biopsji dotyczy również usunięcia guzków piersi w celu diagnozy raka piersi. Ma to na celu wyleczenie lub złagodzenie objawów choroby. Szybka interwencja chirurgiczna ma zasadnicze znaczenie w dalszym przebiegu choroby nowotworowej.
Wskazania do wykonania biopsji:
Przede wszystkim podejrzenie zmiany nowotworowej wykrytej podczas badania USG bądź tomografii komputerowej a także w badaniu fizykalnym. Najczęściej są to różnego rodzaju guzy, guzki, powiększone węzły chłonne, torbiele, zmiany skórne czy zmiany w obwodzie błon śluzowych. Ponadto wszelkie wystąpienia obrzęku lub nacieku jak np. z sutka. Wskazaniem są również nieprawidłowe wyniki krwi, które wskazują na podejrzenie anemii.
Badanie histopatologiczne:
Warto wyjaśnić czym jest badanie histopatologiczne, które jest następstwem wykonywania biopsji. Przede wszystkich jest to badanie mikroskopowe materiału tkankowego, który został pobrany od pacjenta podczas biopsji. Celem badania histopatologicznego jest ocena charakteru procesu chorobowego. Badanie histopatologiczne ma zastosowanie w rozpoznawaniu zmian chorobowych takich jak nowotwór, stany zapalane czy zwyrodnienia. Stosuje się go również w monitorowaniu procesu leczenia. Badanie mikroskopowe przeprowadza lekarz patomorfolog i na jego podstawie ustala rozpoznanie histopatologiczne.
Samo badanie histopatologiczne polega na pobraniu materiału, który następnie zostaje zabezpieczony przed transportem w specjalnym płynie tzw. utrwalaczy, np. formalinie. Następnie materiał ten jest transportowany do laboratorium gdzie zostaje poddany obróbce histopatologicznej. Po przeprowadzeniu odpowiednich procesów przez patomorfologa uzyskuje się materiał, który umożliwia uwidocznienie wszystkich struktur komórkowych. Proces badania histopatologicznego trwa od kilkunastu godzin, do kilku dni.
Biopsji tarczycy oraz biopsja piersi są najczęściej wykonywanym zabiegami w poradni onkologicznej. Biopsja tarczycy jest wykonywana jeśli zostanie wykryta obecność jednego lub więcej guzków. Zazwyczaj większość zmian nie ma złośliwego charakteru jednak warto wykonać zaleconą przez lekarza biopsję tarczycy. Warto wspomnieć, że badanie pomaga również zweryfikować, czy w tarczycy toczy się proces zapalny, np. charakterystyczny dla choroby Hashimoto. Wśród wskazań do wykonania biopsji tarczycy jest ból i zmieniona konsystencja powiększonej tarczycy. Jednakże objawy, które budzą największy niepokój to szybko powiększając się guzy i powiększone węzły chłonne. W takiej sytuacji biopsja tarczycy jest bezwzględnie wskazana.
Biopsję piersi najczęściej wykonuje się gdy zostanie wykryty guzek podczas samobadania lub podczas badania USG. Biopsja piersi umożliwia określić charakter komórek guza. Badanie histopatologiczne pozwala określić czy zmiany w piersiach są łagodne czy rakowe.
W ramach poradni chirurgii onkologicznej wykonujemy:
- biopsja cienkoigłowa (BAC) piersi pod kontrolą USG
- biopsja cienkoigłowa (BAC) ślinianek pod kontrolą USG
- biopsja cienkoigłowa (BAC) tarczycy pod kontrolą USG
- biopsja cienkoigłowa (BAC) węzłów chłonnych pod kontrolą USG
- biopsja gruboigłowa piersi pod kontrolą USG
- biopsja chirurgiczna węzłów chłonnych pod kontrolą USG
- biopsja chirurgiczna (otwarta)
- diagnostyka histopatologiczna pobranych zmian
- usunięcie guzków piersi
Należy pamiętać, że skuteczne leczenie opiera się na szybkiej diagnostyce i natychmiastowym wdrożeniu odpowiedniego leczenia. A badania biopsji są jednym z kluczowych badań, które dostarczają ważnych informacji na temat pobranej zmiany. Dzięki nim lekarz może wyznaczyć odpowiednią ścieżkę leczenia. Biopsja jest praktycznie bezbolesna, trwa maksymalnie kilkanaście minut i nie należy obawiać się tego badania.
